در یک پرونده کیفری، به طور کلی، دو مرحله عمده وجود دارد: «مرحله تحقیقات مقدماتی» و «مرحله دادرسی». مرحله تحقیقات مقدماتی را میتوان به بازجویی نزد ضابطین قضایی و تحقیقات در دادسرا تقسیم کرد.
همچنین در مرحله دادرسی نیز سه بخش «محاکمه در دادگاه»، «تجدیدنظرخواهی» و نهایتا «اعاده دادرسی» وجود دارد. برخی از مقررات شکلی در مورد همه این مراحل صادق است؛ مثل حق بهرهمندی از وکیل، اما برخی از مقررات صرفا در یک مرحله یا حتی یک بخش صادق است؛ مانند حق تماس تلفنی با خانواده.
قوانین مرتبط در هر یک از مراحل و بخشهایی که نام بردیم، یک سری قواعد و اصولی وجود دارد که رعایتنکردن آنها سلامت رسیدگی به یک پرونده کیفری را مخدوش میکند. در حقیقت در طول سالیان دراز قانونگذاران برای اینکه یک شخص در جریان یک پرونده مورد ستم و ظلم قرار نگیرد و حقیقت آن گونه که هست کشف شود و تجلی پیدا کند، اصولی در قوانین پیشبینی کردهاند که مربوط به نحوه رسیدگی به یک پرونده است و باید رعایت شوند. این اصول باعث تحقق دادرسی عادلانه میشود. این اصول و قواعد بیشتر در قانون آیین دادرسی کیفری منعکس است اما برخی از دیگر قوانین نیز مقرراتی در مورد آن پیشبینی کردهاند. قوانینی که لازم است یک کنشگر مدنی در رابطه با نحوه رسیدگی به یک پرونده کیفری مطالعه کند.
این قوانین کاربردی عبارتند از: • قانون آیین دادرسی کیفری • قانون اساسی • میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی • میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی اجتماعی فرهنگی • قانون احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی شما میتوانید برای دنبالکردن همه مطالب این مجموعه، به سایت و شبکههای اجتماعی دادبان مراجعه کنید.
قسمتهای دیگر این کتاب صوتی را در لینکهای زیر بشنوید:
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۲: ضابطین دادگستری چه کسانی هستند
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۳: آیا نیروهای امنیتی ضابط دادگستری هستند؟
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۴: تعهدنامه؛ آنچه باید بدانیم
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۵: جلب و دستگیری
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۶: ضوابط جلب
راهنمای حقوقی برای معترضان ۷: رفع توقیف از اشیای ضبط شده
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۸: بازرسی تلفن شهروندان در خیابان
راهنمای حقوقی معترضان، ۹: تفتیش و بازرسی
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۰: احضار شهروندان به مراجع قضایی، امنیتی و انتظامی
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۱: قرارهای نظارت قضایی
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۳: نگهداری متهمان در سلولهای انفرادی
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۲: بازداشتگاههای امنیتی
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۴: ممنوعالخروجی
راهنمای حقوقی معترضان ۱۵؛ ۲۲ حق متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی و دادرسی
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۶؛ حق بهرهمندی متهم از خدمات وکیل
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۷؛ ۶ توصیه مهم درباره نحوه تعامل با وکیل
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۸؛ اعترافات اجباری
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۱۹؛ استراق سمع و هک شهروندان
راهنمای حقوقی برای معترضان، ۲۰؛ چطور یک پرونده را رسانهای کنیم؟