ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده):
«هر کس علیه نظام جمهوری اسلامی ایران یا به نفع گروهها و سازمانهای مخالف نظام به هر نحو فعالیت تبلیغی نماید به حبس از سه ماه تا یکسال محکوم خواهد شد.»
موضوع اصلی این عنوان مجرمانه، تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی یا به نفع گروهها و سازمانهایی است که مخالف نظام جمهوری اسلامی شناخته شدهاند. این بدان معنی است که در مصداق عملی جرم، باید مخالفت با تمامیت و اساس جمهوری اسلامی یا طرفداری صریح و حمایت بارز از گروههای مخالف قابل مشاهده باشد.
از این رو قانونا انتقاد از یک وزارتخانه، سازمان، نهاد و دستگاه دولتی یا حاکمیتی یا مقامات و مسئولان دولتی و حکومتی به هیچ وجه مصداق تبلیغ علیه نظام محسوب نمیشود. از سوی دیگر وجود قصد و انگیزه تبلیغ علیه تمامیت نظام و عامدانه بودن عمل ارتکابی نیز شرط تحقق این جرم است.
اتهام «تبلیغ علیه نظام» از جمله اتهاماتی است که در آن مقام قضایی مجاز به صدور قرار بازداشت نیست و باید قرار وثیقه صادر کند و دفاع از آن نیز اگرچه با توجه به هر پرونده متفاوت است، اما انکار مخالفت با تمامیت و اساس نظام جمهوری اسلامی، رد وجود قصد، انگیزه و عمد در تبلیغ علیه نظام و توجیه آن مبنی بر انتقاد نسبت به یک نهاد دولتی یا حکومتی و استفاده از حق آزادی بیان بنا بر قانون اساسی است.




