یکی از اصول بنیادین دادرسی عادلانه، رعایت احترام به کرامت انسانی متهم است. بنا بر قوانین موجود فعلی در ایران از جمله قانون آیین دادرسی کیفری و قانون نظارت بر رفتار قضات دادگستری، بازجویی، تحقیق و برخورد با متهمان باید همراه با حفظ جایگاه انسانی و احترام باشد و هرگونه توهین و تهدید متهم از سوی مقام یا ضابط قضایی ممنوع است.
به طور کلی هرگونه توهین و فحاشی از سوی هر کس در قوانین موضوعه کیفری در ایران جرم است و بنا بر ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی در تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده، برای توهینکننده، مجازات نقدی در بر خواهد داشت. علاوه بر این اصل کلی، بنا بر ماده واحده قانون احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی، هرگونه تحقیر و توهین متهم توسط مقام قضایی جرم است و برای آنها مجازات در بر دارد.
در این میان اما ماده ۶۰ قانون آیین دادرسی کیفری صراحتا هرگونه استفاده از کلمات موهن، طرح سوالات تلقینی یا اغفالکننده و سوالات خارج از موضوع اتهام از سوی مقام قضایی را ممنوع اعلام کرده و قانون نظارت بر رفتار قضات نیز، چنین رفتاری از سوی مقام قضایی را یک تخلف انتظامی از سوی قضات دانسته است.
از این رو، توصیه دادبان به وکلای جوان حقوق بشری این است که در صورت مواجهه با هرگونه توهین یا تهدید علیه موکل خود از سوی مقام قضایی، با استناد به مواد قانونی مذکور، از مقاماتی که مرتکب چنین تخلفاتی میشوند، نزد مراجع نظارتی و دادگاههای صالح شکایت کنند و از حقوق موکل خود دفاع نمایند.




