۱. تامین امنیت شخصی و تماس فوری با پلیس
نخستین اقدام پس از وقوع تجاوز، تماس فوری با پلیس است. در صورت احساس خطر، ابتدا محل امنی پیدا کنید و سپس حادثه را گزارش دهید. مراجعه به کلانتری همراه با یک فرد معتمد می‌تواند حمایت روانی و امنیتی بیشتری فراهم کند. گزارش رسمی پلیس نخستین مدرک برای آغاز فرآیند قضایی است.
۲. شرح دقیق جزئیات برای افسر تحقیق
در مواجهه با افسر تحقیق، تمام اطلاعات مربوط به حادثه را به‌دقت بیان کنید: زمان و مکان وقوع، وضعیت محیط، ویژگی‌های ظاهری متجاوز، نحوه آشنایی (در صورت وجود)، چگونگی وقوع تجاوز و دلایل حضور در محل. هر جزئیاتی، هرچند کوچ، می‌تواند در اثبات جرم و شناسایی متهم موثر باشد.
۳. دریافت برگه ارجاع به پزشکی قانونی
پس از ثبت شکایت، پلیس یا مقام قضایی موظف است شما را به پزشکی قانونی معرفی کند. مراجعه مستقیم به پزشکی قانونی بدون برگه ارجاع ممکن است گزارش رسمی را با مشکل مواجه کند. بنابراین حتماً از افسر پرونده یا بازپرس، نامه ارجاع رسمی دریافت کنید.
۴. درخواست آزمایش‌های تخصصی در پزشکی قانونی
اگر احتمال می‌دهید که متجاوز از داروهای بی‌هوشی یا مواد مخدر برای بی‌دفاع کردن شما استفاده کرده است، درخواست انجام آزمایش خون و ادرار بدهید. این آزمایش‌ها می‌توانند وجود مواد بی‌هوش‌کننده را اثبات کرده و در پرونده به عنوان قرینه مهم مورد استناد قرار گیرند.
۵. حفظ و نگهداری شواهد فیزیکی
از شست‌وشوی بدن، استحمام، یا تعویض و شستن لباس‌ها تا زمان معاینه پزشکی قانونی خودداری کنید. آثار اسپرم، خون، عرق، یا سایر مایعات بدنی متجاوز می‌تواند در اثبات جرم حیاتی باشد. لباس‌های پوشیده‌شده هنگام حادثه را بدون شستن، در پلاستیک تمیز قرار دهید و در جای خشک نگه دارید تا به پلیس تحویل داده شود.
۶. ثبت و ضبط جزئیات حادثه
در اسرع وقت، آنچه از حادثه به خاطر دارید را یادداشت کنید یا در یک فایل صوتی ضبط کنید. گذشت زمان می‌تواند باعث فراموشی یا تغییر ناخودآگاه در جزئیات شود. این یادداشت‌ها بعدها می‌تواند برای بازسازی صحنه جرم و حمایت از گفته‌های شما در تحقیقات رسمی مورد استفاده قرار گیرد.
۷. اهمیت زمان در روند رسیدگی
اگرچه تجاوز جنسی در حقوق ایران از جرایم غیرقابل گذشت است، اما هرچه از زمان وقوع حادثه بگذرد، احتمال از بین رفتن شواهد فیزیکی بیشتر می‌شود. اقدام سریع در گزارش جرم، مراجعه به پزشکی قانونی و حفظ مدارک، کلید موفقیت در اثبات تجاوز و جلوگیری از فرار مجرم است.
۸. دریافت مشاوره و حمایت حقوقی از وکیل
برای پیشبرد مؤثر شکایت و حفظ حقوق خود، از همان ابتدا با یک وکیل دادگستری یا نهادهای حمایت از بزه‌دیدگان خشونت جنسی مشورت کنید. وکیل می‌تواند در تنظیم شکایت، جمع‌آوری مدارک و جلوگیری از برخوردهای تحقیرآمیز یا خلاف قانون در روند بازجویی از شما دفاع کند.