قرار بازداشت موقت از جمله قرارهایی است که طبق ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری، قابلیت اعتراض دارد. متهم یا وکیل او میتوانند در صورتی که این قرار را ناعادلانه یا فاقد مبنای قانونی بدانند، به آن اعتراض کنند. این حق قانونی، یکی از ابزارهای مهم دفاعی در برابر بازداشتهای غیر ضروری یا خودسرانه است.
صدور قرار بازداشت موقت، مطابق ماده ۲۳۷ همین قانون، تنها در شرایط خاص و با احراز موارد مشخصی مجاز است؛ از جمله وجود دلایل قوی بر توجه اتهام، نوع جرم ارتکابی، و احتمال فرار یا تبانی متهم. در غیر این صورت، بازداشت بدون رعایت این شرایط، نهتنها غیرقانونی بلکه میتواند خود نوعی تخلف یا حتی جرم تلقی شود.
وکلای جوان حقوق بشری باید آگاه باشند که اگر بازپرس بدون وجود شرایط لازم، اقدام به صدور قرار بازداشت موقت کند، این تصمیم قابلیت اعتراض دارد. مرجع رسیدگی به این اعتراض، دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل اتهام را دارد و متهم یا وکیل او تا ۱۰ روز پس از ابلاغ قرار، فرصت دارند اعتراض خود را ثبت کنند.
در نتیجه، آشنایی با حقوق قانونی متهم در برابر قرار بازداشت موقت و اقدام بهموقع برای اعتراض، یکی از مهمترین وظایف وکلا در حفظ آزادیهای فردی و صیانت از حقوق موکل است. این آگاهی، هم ابزار دفاعی موثری است و هم مانع از تثبیت رویههای ناقض حقوق بشر در نظام دادرسی میشود




