حق حیات انسانی از جمله اساسی‌ترین حقوقی است که برای همه انسان‌ها در اسناد و قوانین بین‌المللی حقوق بشری به رسمیت شناخته شده است.
ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر و همچنین ماده ۶ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی که به عنوان مراجع اصلی معرفی حقوق اساسی و ضروری انسان شناخته می‌شوند.
حق حیات را به عنوان یکی از اصلی‌ترین و پایه‌ای‌ترین حق برای انسان‌ها دانسته‌اند.
اهمیت و ضرورت حق حیات از منظر حقوق بشر این وظیفه را برای حاکمیت‌ها و دولت‌ها ایجاب می‌کند که با تصویب قوانین و اعمال قوه قهریه اجتماعی (پلیس و نظام قضایی) از حق حیات انسانی حفاظت کرده و از تعدی و تجاوز به آن جلوگیری کنند.
این به آن معنی است که حاکمیت‌ها نه تنها موظف به دفاع از حق حیات انسانیِ شهروندان در برابر دیگر شهروندان هستند، بلکه خود نیز در مقام حاکمیت باید حق حیات شهروندان را محترم شمرده و آن را تضمین و تامین کنند.
از این رو لزوم تضمین و تامین حق حیات خود متضمن این است که سلب و تحدید آن در هیچ صورتی به‌ویژه در قالب مجازات مرگ از منظر حقوق بشری پذیرفته و جایز محسوب نشده و اعمال گسترده آن در مقام مجازات نه تنها توجیه پذیر نیست بلکه در پروتکل دوم اختیاری میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی از همه کشورها خواسته شده نقض حق حیات انسانی به واسطه صدور و اعمال مجازات مرگ را برای همیشه متوقف کنند.
